Tối 13/9, lễ trao giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa, Thể thao và Du lịch” lần thứ Nhất đã diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Theo BTC, giải đã nhận được 1079 tác phẩm gửi về dự giải. Trong đó, loại hình báo in có 345 tác phẩm, báo điện tử có 299 tác phẩm, phát thanh có 89 tác phẩm, truyền hình có 201 tác phẩm và báo ảnh có 94 tác phẩm. Sau 3 tuần thẩm định, thảo luận và chấm tác phẩm, Hội đồng sơ khảo đã lựa chọn được 131 tác phẩm xuất sắc nhất trình Hội đồng chung khảo.
Ca sĩ Lan Anh và Vũ Thắng Lợi biểu diễn trước khi trao giải. Ảnh: BTC
Trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ của 131 tác phẩm do Hội đồng sơ khảo đề xuất vào vòng chung khảo, Hội đồng Chung khảo đã tiến hành khẩn trương, công tâm, khách quan, bám sát Thể lệ, Quy chế chấm Giải và chọn được 94 tác phẩm xuất sắc nhất để trao 4 giải Nhất, 15 giải Nhì, 25 giải Ba và 50 giải Khuyến khích cho các cá nhân, đồng thời trao tặng 3 giải tập thể.
Trong đó, báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt đạt giải Khuyến khích với bài “Cô gái vàng” điền kinh Nguyễn Thị Huyền: “Ngày nhỏ, lúc nào tôi cũng phải mò cua, bắt ốc” của Lê Minh Đức và Nguyễn Tiến Chương. Tác phẩm báo chí đăng tải ngày 26/6/2023 trên chuyên mục Dân Việt trò chuyện – báo điện tử Dân Việt. Tác phẩm báo chí được thực hiện công phu, mới mẻ, sinh động… theo định dạng Emagazine. Bài viết phỏng vấn vận động viên Nguyễn Thị Huyền – cô gái vàng của làng điền kinh, từng ghi dấu ấn với hàng loạt thành tích đáng nể tại các kỳ SEAgames và các giải đấu quốc tế.
Nhà báo Lê Minh Đức (đứng thứ 5 từ phải sang) đại diện nhóm tác giả nhận giải. Ảnh: TA
Tại lễ trao giải, BTC đã trao 4 giải nhất cho 4 tác phẩm: “Chấn hưng văn hóa Việt Nam – yêu cầu được khẳng định từ thực tiễn” (Tạp chí Cộng sản); “Các hệ giá trị Việt Nam – “ngọc” càng mài càng sáng” (Báo Quân đội Nhân dân điện tử); Toạ đàm: 80 năm Đề cương văn hoá Việt Nam (Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương) và Phóng sự ảnh “Người thổi hồn cho đất thành Di sản thế giới” (Báo Văn hóa).
Hội đồng sơ khảo nhận định, báo in là loại hình báo chí có số lượng tác phẩm gửi dự thi lớn nhất. Nhiều cơ quan báo chí gửi cùng lúc nhiều bài/loạt bài dự giải. Các tác phẩm đề cập kịp thời, sáng tạo, toàn diện các lĩnh vực văn hóa – thể thao – du lịch. Nhiều tác phẩm được đầu tư công phu, bài bản, có tính logic, kết cấu chặt chẽ, cách thức thể hiện sinh động, kết hợp nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn.
3 đơn vị đoạt giải tập thể gồm: Báo Nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam và báo điện tử Tổ Quốc. Ảnh: BTC
Một số bài có góc nhìn mới, bám sát thực tiễn, đi sâu vào các khía cạnh cụ thể. Nhiều tác phẩm đã nêu được các giải pháp chớp thời cơ, khắc phục khó khăn, thách thức, đồng thời dự báo những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn; sau khi báo đăng, được sự quan tâm rộng rãi của bạn đọc, có hiệu ứng tốt trong xã hội, góp phần hoàn thiện chính sách.
Tuy nhiên, thể loại báo chí được thể hiện còn hạn chế, chủ yếu là phản ánh, ít các bài/loạt bài phóng sự, phóng sự điều tra, phong cách viết còn chung chung, chưa thật sâu sắc, chất luận giải chưa nhiều, lý lẽ bình luận chưa thật sắc sảo. Còn có khoảng cách về chất lượng khá xa giữa bài của các cơ quan báo chí trung ương và báo chí địa phương.
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ trưởng Bộ VHTTDL trao giải Nhất cho các tác giả. Ảnh: BTC
Loại hình Báo điện tử có số lượng tác phẩm tham gia dự thi lớn thứ 2 sau Báo in, tác phẩm đa dạng và phong phú ở các đề tài, có khái quát, có góc nhìn, cách khai thác vấn đề hết sức mới mẻ và hấp dẫn. Nhiều tác phẩm có sự đầu tư công phu cả về nội dung lẫn hình thức, thể hiện được đặc trưng và thế mạnh của báo điện tử. Các tác phẩm không chỉ đặt vấn đề mà còn đề ra giải pháp, đi đến tận cùng của vấn đề.
Nhiều tác phẩm phản ánh những mô hình hay, giải pháp sáng tạo, đáng được tham khảo. Một số tác phẩm có hình thức hấp dẫn như longform, mega story, E-magazine… thể hiện sự đầu tư của các tòa soạn báo với mỗi tác phẩm khi gửi đến bạn đọc.
Số lượng dự thi ở loại hình Phát thanh – Truyền hình khá lớn so với một số giải báo chí chuyên ngành khác. Các tác phẩm bám sát hơi thở của cuộc sống, đặc biệt là làm nổi bật vị trí, vai trò, thành tựu của sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình trong tiến trình đi lên của đất nước.
Các tác giả nhận giải Nhì. Ảnh: BTC
Một số tác phẩm truyền hình được đánh giá tốt đều là tác phẩm được khán giả quan tâm, tạo hiệu ứng tuyên truyền, nội dung sáng tạo, mới mẻ trong phát hiện đề tài, cách kể chuyện hấp dẫn, có sức thuyết phục và nhất là nhuần nhuyễn trong sử dụng yếu tố đặc trưng của truyền hình là hình ảnh, lời bình, âm thanh.
Nhiều tác phẩm phát thanh được đầu tư công phu, thể hiện chuyên nghiệp trong xử lý âm thanh, tiếng động và lời bình. Nhiều tác phẩm về đề tài di sản văn hóa quốc gia, di sản văn hóa vùng miền, đặc biệt là âm nhạc, hội họa, du lịch có sức hấp dẫn, lôi cuốn đối với bạn nghe đài.
Tuy nhiên, chưa có tác phẩm thật sự có chất lượng vượt trội, ấn tượng đặc biệt trong lần tổ chức Giải Báo chí toàn quốc về văn hóa, thể thao, du lịch lần thứ nhất này. Số lượng tác phẩm tham dự lớn nhưng số đơn vị tham gia chưa nhiều, chỉ tập trung ở một số cơ quan báo chí lớn ở Trung ương. Đáng chú ý là có rất ít tác phẩm về đề tài gia đình ở cả loại hình truyền hình và phát thanh.
Ảnh báo chí có số lượng tác phẩm tham dự ở mức cao, nếu so sánh với các giải báo chí bộ, ngành khác. Đề tài của các bộ ảnh khá đa dạng, phản ánh nhiều mặt, nhiều góc gạnh của đời sống văn hóa tinh thần, văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của người Việt. Chất lượng tác phẩm dự giải đạt mức khá. Các tác phẩm lọt vào vòng chung khảo đồng đều ở cả ba lĩnh vực: văn hóa, thể thao và du lịch
Hầu hết tác phẩm dự giải là phóng sự ảnh, thể hiện được sự tìm tòi cần mẫn của tác giả về đề tài, đầu tư công phu về ý tưởng và cách thức thể hiện.
Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các đề tài về đào tạo cán bộ văn hóa nghệ thuật trong tất cả các lĩnh vực, văn hóa truyền thống và văn hóa hiện đại. Các loại hình văn học nghệ thuật khác như âm nhạc truyền thống, giao hưởng, ba lê, các hình thức tạo hình truyền thống như sơn mài, sơn ta, khắc gỗ, thêu ren, thủ công mỹ nghệ… chưa được chú ý.
